Επιστολή του Kαθηγητή Α.Π.Θ, Αριστοτέλη Νανιόπουλου, πρόεδρου σωματείου «Σερραίων Πολιτεία». Ο καθηγητής κατάγεται από το Νέο Σκοπό Σερρών.
Η επιστολή – δοκίμιο του κ. Νανιόπουλου που επέδωσαν στον Πρωθυπουργό οι 3 κυβερνητικοί βουλευτές του Νομού μας, έχει ως ακολούθως:
«Τα μέχρι τώρα δεδομένα των ανασκαφών, στο “λόφο Καστά” στην περιοχή της Αρχαίας Αμφίπολης του Νομού Σερρών, είναι συγκλονιστικά. Πρόκειται για έναν σημαντικότατο λόφο – τύμβο με ύψος από τη βάση 28 μ. περίπου, που περικλείεται με προσεκτικά σχεδιασμένο περίβολο, ύψους περίπου 3 μ, επενδεδυμένο με το εκλεκτό μάρμαρο Θάσου, όπου στην κορυφή του φιλοξενούσε επιβλητικό μαρμάρινο μνημείο, τον λέοντα της Αμφίπολης, όπως υποστηρίζουν η υπεύθυνη ανασκαφέας αρχαιολόγος κ. Κατερίνα Περιστέρη και ο συνεργάτης της, αρχιτέκτονας κ. Μιχάλης Λεφαντζής. Στα σπλάχνα του κρύβει κάτι σημαντικό, όπως υποδηλώνει η μνημειώδης είσοδος που αποκαλύφθηκε πρόσφατα με τις σφίγγες – φύλακες, ενώ το περιεχόμενό του αποτελεί μυστήριο, που όμως αναμένεται να αποκαλυφθεί σύντομα.
Η ανακάλυψη του ιδιαίτερα σημαντικού μνημείου στην περιοχή, χάρη στην ανασκαφική στρατηγική που ακολούθησε η υπεύθυνη αρχαιολόγος κ. Περιστέρη και η ομάδα της, προσελκύει ήδη το ενδιαφέρον της Αθήνας, σε πολύ υψηλό επίπεδο (επίσκεψη πρωθυπουργού, στελεχών του ΥΠΠΟ κ.λ.π.) και επίσης διεθνών Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας.
Το προηγούμενο γεγονός θα πρέπει να αξιοποιηθεί κατάλληλα, ώστε να υπάρξει ουσιαστικό ενδιαφέρον για την ευρύτερη περιοχή και τους μοναδικούς θησαυρούς που αυτή κρύβει. Με στόχο στην αξιοποίηση της ευκαιρίας που δημιουργεί η προηγούμενη ανακάλυψη, προς όφελος της χώρας και του τόπου, προτείνονται τα παρακάτω:
Εξασφάλιση φύλαξης υψηλής στάθμης στον τόπο της ανασκαφής, από κατάλληλες μονάδες, ίσως στρατιωτικές με την πιθανή συμβολή των μονάδων καταδρομέων της γειτονικής Ρεντίνας, και μέχρις ότου ολοκληρωθούν οι απαιτούμενες εργασίες φωτογράφισης, τρισδιάστατης αποτύπωσης, μεταφοράς τους σε ασφαλές σημείο, των αντικειμένων που αναμένονται να βρεθούν. Η επίθεση στις φυλακές Τρικάλων και άλλα γεγονότα του πρόσφατου παρελθόντος απέδειξαν, ότι στη χώρα μας υπάρχουν και δρουν εγκληματικές ομάδες, καλά εξοπλισμένες και εκπαιδευμένες, αδίστακτες, που δεν θα πρέπει να τους δοθεί καμία ευκαιρία. Κατάλληλη προβολή των ευρημάτων στα παγκόσμια ΜΜΕ και παράλληλα προβολή της ιστορικής αλήθειας και των εθνικών μας θέσεων για το ζήτημα της ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ, όπως:
- Ότι η ιστορική Μακεδονία είναι περιοχή της Βόρειας Ελλάδας, με Έλληνες κατοίκους, ότι τα σημαντικότερα μνημεία της Αρχαίας Μακεδονίας βρίσκονται στην Ελλάδα, στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, όπου γεννήθηκαν ο φιλόσοφος Αριστοτέλης και ο μαθητής του Αλέξανδρος ο Μέγας. - Εφόσον μάλιστα βρεθεί (ίσως μεταξύ άλλων) ο τάφος της Ρωξάνης, όπως πιθανολογείται, το γεγονός θα πρέπει να αξιοποιηθεί γεωπολιτικά με κατάλληλα ανοίγματα της χώρας μας προς τις χώρες που αποτελούσαν την αρχαία Βακτριανή.
Μεταφορά για συντήρηση των ευρημάτων σε χώρους της τοπικής Εφορίας Αρχαιοτήτων
Τα όποια ευρήματα θα πρέπει να μεταφερθούν σε κατάλληλα εργαστήρια για τη συντήρηση, αποκατάσταση, φωτογράφισή τους. Τέτοια εργαστήρια υπάρχουν σήμερα στο Μουσείο Αμφίπολης και στη Θεσσαλονίκη, όπου και θα πρέπει να γίνουν οι αναγκαίες εργασίες. Η τοπική Εφορεία Αρχαιοτήτων Σερρών θα πρέπει να εξασφαλίσει ότι εφόσον απαιτηθεί να μεταβούν τα ευρήματα σε εργαστήρια της Θεσσαλονίκης θα επιστρέψουν σε αυτήν, όταν τελειώσουν οι αναγκαίες εργασίες σε αυτά.
Η μεταφορά τους στην Αθήνα, με την όποια δικαιολογία, δεν θα πρέπει να γίνει αποδεκτή από την τοπική κοινωνία. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα που δείχνουν ότι κειμήλια που πηγαίνουν στην Αθήνα, για κάποιους λόγους, ή με κάποιες προφάσεις, δεν επιστρέφουν συνήθως καθόλου, ή επιστρέφουν, επιλεκτικά, μετά από μεγάλους αγώνες στον τόπο τους. Ας αναφέρουμε εδώ επιλεκτικά τις περιπτώσεις:
α) των Βυζαντινών κειμηλίων της Θεσσαλονίκης που πήγαν για φύλαξη στην Αθήνα το 1916 λόγω της κρισιμότητας της κατάστασης στην Μακεδονία (έδρα της Armee d’Orient, Τρίτο μεγαλύτερο μέτωπο στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο) και γύρισε πίσω, μετά από πολλές προσπάθειες, μέρος μόνο από αυτά, μόλις λίγα χρόνια πριν, με τη δημιουργία του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού στη Θεσσαλονίκη.
β) των κειμηλίων της μονής τιμίου Προδρόμου των Σερρών όπου μέρος τους, το οποίο επεστράφη παλαιότερα από τους Βουλγάρους στην Ελλάδα, μεταφέρθηκε στην Αθήνα και βρίσκεται ακόμα εκεί. Σχετικά πρόσφατα μάλιστα, μέρος των θρησκευτικών κειμηλίων εκτίθενται στο Βυζαντινό Μουσείο της Αθήνας.
Προβολή της ανάγκης για επίδειξη ουσιαστικού ενδιαφέροντος από την Ελληνική πολιτεία για την αρχαία Αμφίπολη και την ευρύτερη περιοχή της.
- Η Αμφίπολη είναι ένας τεράστιος αρχαιολογικός χώρος, ο μεγαλύτερος της Κλασσικής Αρχαιότητας στον Ελλαδικό χώρο (της Ρωμαϊκής αντίστοιχα είναι η Νικόπολη όπου όμως έχουν γίνει πολλές ανασκαφές και παρεμβάσεις), του οποίου πολύ μικρό μέρος έχει ανασκαφεί και όπου πολλά μπορούν να γίνουν, με την συνδρομή της διεθνούς κοινότητας, της Διασποράς μας, ιδιωτών, της ελληνικής πολιτείας και της τοπικής κοινωνίας. Χαρακτηριστικά αναφέρεται εδώ ότι από τα 10.000 μέτρα περίπου μήκους του αρχαίου τείχους της πόλης έχουν ανασκαφεί και αναστηλωθεί μόλις 250 περίπου, ενώ στο εσωτερικό της πόλης υπάρχουν ιδιωτικά κτήματα, που δεν έχουν ακόμη απαλλοτριωθεί, καθώς επίσης και μικρός οικισμός. Η θέση του αρχαίου θεάτρου έχει εντοπισθεί και το επιχωματωμένο «κοίλον» του δείχνει ένα τεράστιο έργο που βλέπει προς τη θάλασσα, ενώ η απαλλοτρίωση του αγρού που βρίσκεται στη θέση της «ορχήστρας» εξακολουθεί να βρίσκεται σε εκκρεμότητα.
- Τα κατάσπαρτα μνημεία, τα πολίσματα, τα σημαντικότατα κινητά αρχαιολογικά ευρήματα (αξιοσημείωτος είναι ο μοναδικός πλούτος σε νομίσματα όπως τεκμηρίωσε και παρουσίασε ο αξιόλογος Σερραίος ιστοριοδίφης-νομισματολόγος κ. Αστέριος Τσίντσιφος) της περιοχής, επιβάλλουν ένα νέο σχεδιασμό για την προστασία των αρχαιολογικών χώρων, του τοπίου, την ανάδειξη και αξιοποίηση των αναπτυξιακών δυνατοτήτων της.
Διατύπωση ενός νέου χωροταξικού σχεδίου (masterplan) για την ευρύτερη περιοχή της Αμφίπολης.
Υπάρχει κάποιο masterplan για την περιοχή το οποίο εκπονήθηκε από τον ομότιμο σήμερα, καθηγητή του ΑΠΘ κ. Γιώργο Καραδέδο, αρχιτέκτονα-αρχαιολόγο, και την αρχαιολόγο κ. Χρυσάνθη Κουκούλη. Σε κάθε περίπτωση όμως αυτό απαιτεί πλέον αναθεώρηση, δεδομένου ότι έχουν πλέον παρέλθει αρκετά χρόνια από την εκπόνησή του και βέβαια τα νέα δεδομένα απαιτούν ένα masterplan με μια εντελώς νέα φιλοσοφία, από μια πολυεπιστημονική ομάδα. Με τη διατύπωση ενός οραματικού masterplan, η περιοχή θα μπορεί να προσελκύσει επενδύσεις για ένα γενναίο πρόγραμμα ανασκαφών και αναστηλώσεων-παρεμβάσεων στην Αμφίπολη και στη γύρω περιοχή της, η οποία αποτελούσε, χωρίς υπερβολές, το οικονομικό επίκεντρο του Αρχαίου Μακεδονικού Βασιλείου σε ευγενή μέταλλα, ναυπηγική ξυλεία, γεωργικά προϊόντα.
Η περιοχή πρέπει να μελετηθεί συνολικά και να ακολουθήσουν θεσμικές παρεμβάσεις, μελέτες επί μέρους έργων, χρηματοδότηση, υλοποίησή τους. Τα τραγικά αποτελέσματα «αποσπασματικών» παρεμβάσεων είναι ορατά, τόσο στη διάνοιξη του νέου δρόμου ο οποίος διέρχεται μέσα από τον αρχαιολογικό χώρο, όπου δεξιά και αριστερά του «χάσκουν» ευρήματα, όσο και από την επιλογή της θέσης κατασκευής του Μουσείου της Αμφίπολης εντός του αρχαιολογικού χώρου, όπου στην ανασκαφή για τη θεμελίωσή του βρέθηκαν τάφοι σημαντικών προσώπων.
Η επιβαλλόμενη ανάδειξη του μνημειακού πλούτου της αρχαίας Αμφίπολης και της περιοχής της, θα πρέπει να λειτουργήσει σαν αναπτυξιακός μοχλός για την ευρύτερη περιοχή της Κεντρικής και Ανατολικής Μακεδονίας. Το παράδειγμα του Κουσάντασι – Αρχαία Έφεσος στην Τουρκία με επισκεψιμότητα 140 περίπου κρουαζιερόπλοιων και 2 εκατομμυρίων τουριστών, το χρόνο, είναι ενδεικτικό των δυνατοτήτων μιας τέτοιας ανάπτυξης.
Σε πρώτη φάση, τα κρουαζιερόπλοια μπορούν να «πιάνουν» στην Καβάλα και στη συνέχεια με πούλμαν οι τουρίστες να επισκέπτονται την περιοχή της Αμφίπολης, μέσω της Εγνατίας Οδού.
Σε δεύτερη φάση, θα πρέπει να γίνουν έργα και εγκαταστάσεις στο λιμάνι της Αμφίπολης ώστε να «πιάνουν» απευθείας εκεί τα κρουαζιερόπλοια.
Οι προβλέψεις του masterplan θα πρέπει να τηρηθούν, να γίνουν μελέτες εφαρμογής, να υλοποιηθούν οι αναγκαίες υποδομές καθώς και οι εκτεταμένες ανασκαφές και αναστηλώσεις. Η δημιουργία ενός νέου υπερσύγχρονου και ασφαλούς μουσειακού χώρου insitu (όπως στην πολύ πετυχημένη περίπτωση της Βεργίνας), ή αλλού μετά από προσεκτική ανάλυση, θα είναι επιβεβλημένη, εφόσον βρεθούν σημαντικά κινητά ευρήματα.
Οι αναπτυξιακές προοπτικές της περιοχής δεν θα πρέπει να λειτουργήσουν αρνητικά για τον τόπο και το περιβάλλον, αφήνοντας ανεξέλεγκτες τις ορέξεις ορισμένων για «αρπαχτές», άναρχη ανάπτυξη και καταστροφή του τοπίου. Απαιτείται σχεδιασμός , θεσμοθέτηση και δρομολόγηση διάφορων ζητημάτων, που θα μετατρέψουν την περιοχή σε ένα σταθερό πόλο έλξης διεθνούς τουρισμού υψηλής στάθμης, μια σταθερή «χρηματομηχανή», πηγή πλούτου και υπερηφάνειας για τη χώρα και τις τοπικές κοινωνίες.
Η Ελληνική κυβέρνηση και η Βουλή θα πρέπει να σταθούν στο ύψος τους θωρακίζοντας νομοθετικά την προστασία της περιοχής και του τοπίου με τρόπο αποτελεσματικό και με συνοπτικές διαδικασίες βάσει των υποδείξεων του masterplan. Άλλωστε υπάρχει προηγούμενο προώθησης θεσμικών ρυθμίσεων, με συνοπτικές διαδικασίες, με πολύ διαφορετικούς στόχους βέβαια, για μια γειτονική περιοχή, αυτή της βόρειο – ανατολικής Χαλκιδικής για την διευκόλυνση εκεί των μεταλλευτικών δραστηριοτήτων.
Προώθηση ενός «αειφόρου» μοντέλου ανάπτυξης του Νομού Σερρών
- Στο Νομό Σερρών το μοντέλο ανάπτυξης πρέπει να στηρίζεται στην ανάπτυξη του ποιοτικού τουρισμού, στην παράλληλη ανάδειξη του μνημειακού πλούτου, του φυσικού περιβάλλοντος και στην παραγωγή-μεταποίηση υψηλής ποιότητας αγροτικών προϊόντων
- Ανάδειξη-αξιοποίηση του αρχαιολογικού πλούτου της περιοχής της Αμφίπολης αλλά και άλλων αρχαιολογικών χώρων του Νομού
- Αξιοποίηση των δυνατοτήτων παραγωγής υψηλής ποιότητας και αξίας γεωργικών προϊόντων, ενίσχυση των μονάδων μεταποίησης (όπου ήδη υπάρχουν κάποια πολύ καλά παραδείγματα στο Νομό), αξιοποίηση του γεωθερμικού πεδίου
- Εύρεση κατάλληλης όδευσης για τον αγωγό ΤΑΡ και της θέσης του «συμπιεστή», εκτός της υψηλής απόδοσης γεωργικών εκτάσεων του Νομού.
Δημιουργία ενός «Φορέα Διαχείρισης της ευρύτερης περιοχής Αμφίπολης»
με συμμετοχή όλων των «εμπλεκομένων» φορέων (ΥΠΠΟΤ, Περιφέρεια, Δήμος, Επιμελητήρια), που θα διαχειρισθεί αποτελεσματικά όλο το εγχείρημα ανάδειξης ανάπτυξης της περιοχής. Ο Φορέας Διαχείρισης θα λειτουργεί σαν όργανο λήψης «στρατηγικών» αποφάσεων ενώ η καθημερινή λειτουργία θα πρέπει να ανατεθεί στο ευέλικτο τεχνοκρατικό σχήμα μιας «Διαχειριστικής Επιτροπής» (Δ.Ε.) με επικεφαλής Διαχειριστή (manager) κατάλληλων υψηλών προσόντων (και όχι απλά κάποιο υψηλό κομματικό στέλεχος) και η οποία και θα λογοδοτεί για το έργο της ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Μεταξύ άλλων έργο του Διαχειριστή θα είναι η εξεύρεση και αξιοποίηση πόρων από διάφορες πηγές και όχι αποκλειστικά από την Ελληνική Πολιτεία (ΕΣΠΑ, Ευρωπαϊκά προγράμματα, Διεθνείς χρηματοδοτήσεις, χορηγίες, δωρεές από τη Διασπορά μας, χορηγίες από Ελληνικά και ξένα Ιδρύματα, πιθανή διευκόλυνση της συμβολής Ελληνικών και ξένων πανεπιστημίων ξένων αρχαιολογικών αποστολών κ.λ.π.) στο πλαίσιο του Masterplan (επι μέρους μελέτες και έργα) και των κατευθύνσεων του Φορέα Διαχείρισης. Το έργο της Δ.Ε., μεταξύ άλλων θα διευκολύνει την Εφορία Αρχαιοτήτων να ασχοληθεί με το καθαυτό αρχαιολογικό έργο της ενισχυμένη με πόρους και νέα «εργαλεία».
Ανάπτυξη «εγρήγορσης ευθύνης» για την τοπικής κοινωνία
Η τοπική κοινωνία θα πρέπει μέσα από τους τοπικούς φορείς (τοπική αυτοδιοίκηση και κύρια τοπικοί πολιτιστικοί σύλλογοι) να ενημερωθεί και να κληθεί να συμμετάσχει σε ό,τι της αναλογεί, με αίσθημα υπερηφάνειας και ευθύνης, διευκολύνοντας και συνδράμοντας το έργο των επιστημόνων και της πολιτείας.
Στόχος λοιπόν, των φορέων του Νομού μας, θα πρέπει να είναι το να στραφεί το ενδιαφέρον της κυβέρνησης και των ΜΜΕ στο «δάσος» που είναι ο μοναδικός αρχαιολογικός πλούτος της ευρύτερης περιοχής της Αμφίπολης, να διεκδικήσουν και να συμμετάσχουν οι ίδιοι στην διατύπωση – υλοποίηση ενός αναπτυξιακού οράματος για αυτήν. Το «δένδρο» – σημαντικό ταφικό μνημείο ας είναι το όχημα – ευκαιρία που δεν πρέπει να χαθεί, προώθησης του προηγούμενου ευρύτερου στόχου».
Πηγή: Amphipoli News
Δημοσίευση: 01/09/2014.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου